Tradicionalno srpsko – grčko prijateljstvo je odnos koji se razvijao godinama i to najviše u neposrednom kontaktu između dva naroda. Odnos dva balkanska naroda počeo je da se formira još od XIX veka, inspirisan zajedničkom borbom protiv Osmanske vlasti, a naročito je taj odnos došao do izražaja tokom građanksog rata na prostoru bivše SFRJ i bombardovanja SR Jugoslavijie od strane NATO avijacije 1999. godine kada su vlade Srbije i Grčke svoje zajedničke interese regulisale brojnim vojnim i ekonomskim sporazumima. Grci su uputili brojnu humanitarnu pomoć našem narodu.
Grčko-srpskih brakova danas ima toliko mnogo da je 2003. Godine čak otvorena dopunska škola na srpskom jeziku, u Solunu i Kateriniju.
Ako prethodnom dodamo ljubav srpskog naroda prema najlepšim plažama Grčke i uživanje u kristalno čistom Egejskom i Jonskom moru, kao i komunikaciji sa gostoljubivim simpatičnim narodom Grčke jasno je da se Srbi i Grci nekako narodski doživljavaju kao braća.
Međutim, vratimo se ovoga puta u davnu prošlost, u davni XIV vek, da vidimo koji su to poznati Srbi ostavili značajan trag u Grčkoj istoriografiji.
Čitav period srpske vlasti u određenim grčkim oblastima naziva se srbokratija, odnosno servokratija na grčkom. A sledeći poznati Srbi su njeni uticajni predstavnici:
1. Rastko Nemanjić (1175-1236)
Rad: Olje Ristić
Crkveno ime mu je Sveti Sava. Bio je raški plemić iz vladarske porodice Nemanjića, uticajni diplomata i prvi srpski arhiepiskop. Srpska pravoslavna crkva ga slavi kao svog osnivača. Uz podršku Vaseljenskog patrijarha je proglasio samostalnost srpske Pravoslavne crkve u Srbiji od Ohridske arhiepiskopije 1219. godine i postavio temelje današnje srpske pravoslavne crkve. Od pape iz Rima je dobio kraljevsku krunu i potvrdu suverenosti za tadašnju Srbiju. U njegova najznačajnija dela namenjena organizaciji crkve spadaju: Zakonopravilo, Hilandarski tipik, Studenički tipik i Žitije Svetog Simeona.
Kada je imao 17 godina Rastko je otišao na Svetu goru, gde postaje monah Sv. Sava. Na Atosu je kratko boravio u manastiru Sv.Pantelejmona a posle je prešao u Vatoped i tu se zadržao nekoliko godina. Dok je boravio na Atosu, njegov otac Stefan Nemanja I se odrekao vlasti i za naslednika postavio srednjeg sina Stefana Nemanju II Prvovenčanog, zeta blagovenčanog kir Aleksija, cara Grčkog. Stefan Nemanja I se zamonašio i kao monah Simeon pridružio se svom sinu Savi na Svetoj Gori u Vatopedu, gde su zajedno boravili a onda je car Aleksije ili Anđeo 1198. godine odobrio da obnove porušeni manastir Hilandar i da manastir uživa potpunu slobodu. Nakon smrti svog oca, koji je kanonizovan kao svetac , Sava je nastavio na Atosu radi na učvršćenju Nemanjinog kulta.
2. Stefan Dušan (1331-1345)
Za vreme njegove vladavine Srbi su osvojili celu Egejsku Makedoniju, osim grada Soluna. Krajem 1345. godine za vreme njegovog boravka u grčkom gradu Seru proglašen je za cara Srba i Grka, a njegovo krunisanje je obavljeno 1346. godine u Skoplju.
Tokom 1347. 1348. Godine Srbi su osvojili ceo Epir a potom i celu Tesaliju tako da se najveći deo današnje kontinentalne Grčke našao pod srpskom vlašću. U osvojenim oblastima srpski car je postavio svoje namesnike.
3.Simeon Uroš Nemanjić (1326-1371)
Bio je car i samostalni vladar Romea i Srba i cele Albanije, vladar Epira od 1359. do 1366. g i vladar Tesalije od 1359. do 1371.godine.
4.Radoslav Hlapen
Bio je vojskovođa Dušana Silnog i srpski oblasni gospodar iz druge polovine XIV. veka. Vladao je Berom, Vodenom i Kosturom, u zapadnoj egejskoj Makedoniji.
5. JovanUglješa Mrnjavčević (1365-1371)
Bio je srpski despot iz dinastije Mrnjavčević. Upravljao je Serskom državom od 1365. do svoje smrti. Držao je vlast u istočnom delu Egejske Makedonije. Poginuo je u Maričkoj bici 1371.godine.
6.Jovan Uroš Nemanjić
Bio je sin Simeona Uroša Nemanjića, njegov naslednik na prestolu i poslednji muški izdanak dinastije Nemanjić. Bio je sinovac cara Dušana. Vladao je od 1371. Do 1372. godine Epirom i Tesalijom kao car. Nakon njegove smrti carsvom Romeja i Srba vladaju Grci , do osmanskog osvajanja kada ova država nestaje sa političke karte Evrope. U srpskoj pravoslavnoj crkvi proslavlja se kao svetitelj. Ktitor je manastira Meteori koji se nalaze na strmim stenama u Grčkoj.
7.Toma Preljubović
Bio je srpski velmoža koji je iz Janjine vladao delom Epira od 1366. godine do svoje smrti 1384 godine. Tokom svoje vladavine vodio je uspešne ratove sa lokalnim Albancima i svojim latinskim susedima. Stanovništvo Janjine ga nije posebno volelo jer je bio surov, nasilan i despotski nastrojen.
Njegova vladavina bila je izuzetno teška za grad. Janjinu je 1368. godine mučila smrtonosna kuga. 1375. godine proširio je utvrđenja grada, izgradivši dodatni zid, približno na mestu gde se nalazi ulica sa njegovim imenom. Takođe je proširio Mitropoliju brigadira.
Dana 23. decembra 1384. godine Toma Palaiologos ili Preljubović imao je sudbinu nekoliko vladara svog vremena: na njega su izvršili atentat u njegovom krevetu, njegovi telohranitelji. Zavera tipa Game of Thrones pripisuje se plemićima iz Đanija, uz sinergiju njegove supruge Marije Angeline Doukaine Palaiologine.